Cùng với các chương trình giao đất, giao rừng để quản lý bảo vệ rừng cho các hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn huyện, như các chương trình: 30A, 304, 178, Phương án tổng quan…, các hộ gia đình đã tận dụng các diện tích dưới tán rừng, diện tích đất trống được giao để trồng các loài cây dược liệu, vừa giúp bảo vệ rừng vừa đem lại hiệu quả kinh tế. Huyện Tu Mơ Rông cũng đã triển khai nhiều chương trình, dự án, thu hút nhiều đơn vị, tổ chức để giao rừng, cho thuê rừng với mục đích để quản lý bảo vệ kết hợp trồng, phát triển các loài cây dược liệu, đặc biệt là các loài cây dược liệu dưới tán rừng, nhất là loài Sâm Ngọc Linh, có thể kể tên các đơn vị, tổ chức như: Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Đăk Tô, Công ty Cổ phần Sâm Ngọc Linh Kon Tum, Trung tâm ươm tạo và hỗ trợ doanh nghiệp Khoa học –  Công nghệ (Bộ Khoa học – Công nghệ), Công ty TNHH Thái Hòa… đã góp phần giải quyết công ăn việc làm, nâng cao thu nhập và đổi mới nhận thức của người dân địa phương trong công tác quản lý, bảo vệ rừng.

Với nguồn thu đem lại từ cây dược liệu, cuộc sống người dân giảm phụ thuộc vào các hoạt động sản xuất nương rẫy truyền thống có năng suất và hiệu quả thấp; giảm sự phụ thuộc vào rừng và đất rừng. Người dân dần nhận thức rõ rằng có giữ được rừng, bảo vệ được rừng mới bảo vệ được nguồn gen các loài dược liệu quý giá, mới giữ được môi trường sống của các loài thực vực quý hiếm bản địa. Ngoài ra, bảo vệ, phát triển  rừng giúp người dân có thêm thu nhập từ nguồn tiền chi trả dịch vụ môi trường rừng hằng năm.

Một cán bộ Kiểm lâm huyện Tu Mơ Rông cho biết: “huyện Tu Mơ Rông có rất nhiều loài cây dược liệu có giá trị kinh tế. Trước đây, người dân chỉ biết đơn thuần lên rừng khai thác để bán cho các thương lái, gây ảnh hưởng phức tạp đến công tác quản lý, bảo vệ rừng. Ngày nay, nhờ làm tốt công tác tuyên truyền và triển khai tốt các chương trình khuyến nông, khuyến lâm, người dân đã biết đem giống các loài cây về trồng tập trung trên diện tích được giao, hoặc trồng tập trung tại nương rẫy, vườn nhà vừa ổn định, hiệu quả và giảm thiểu tác động đến tài nguyên rừng. Bây giờ, bất cứ đối tượng lạ mặt nào xâm phạm vào các diện tích rừng được giao quản lý, bảo vệ và trồng cây dược liệu đều được bà con nhân dân cảnh giác, phát hiện và báo cáo kịp thời với lực lượng chức năng”.

Những năm qua, bằng nhiều nguồn vốn thuộc các chương trình dự án và do các doanh nghiệp đầu tư trồng, huyện Tu Mơ Rông đã phát triển được vùng dược liệu với hàng trăm hecta cây Sâm Ngọc Linh, 43ha hồng đẳng sâm, 5ha sâm đương quy (dự kiến sẽ trồng 50ha vào năm 2020)… Nhiều doanh nghiệp cũng cam kết sẽ hỗ trợ cây giống, kỹ thuật và bao tiêu sản phẩm đầu ra cho nhân dân.

Một góc vườn trồng Sâm Ngọc Linh dưới tán rừng

Với mô hình phát triển cây dược liệu, kết hợp với quản lý bảo vệ rừng mà huyện Tu Mơ Rông đang chọn, tin rằng trong một tương lai không xa, Tu Mơ Rông sẽ thoát nghèo để vươn lên làm giàu bằng chính tiềm lực sẵn có của mình do thiên nhiên đã ưu ái, mà vẫn quản lý, bảo vệ tốt được diện tích rừng hiện có, giữ vững màu xanh cho thế hệ tương lai./